Συνέντευξη του μέλους του Δ.Σ. της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας Μιχάλη Καραγιάννη, στην εφημερίδα ΦΩΣ ΤΩΝ ΣΠΟΡ και στον δημοσιογράφο Θέμη Σινάνογλου. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε την Πέμπτη 06.03.2025. Ακολουθεί παρακάτω η συνέντευξη:
Πόσο ετών είσαι;
Είμαι 58. Βρίσκομαι πάνω από 35 χρόνια ως επαγγελματίας στον χώρο, ξεκίνησα στα
τέλη της δεκαετίας του ’80.
Πού έχεις δουλέψει;
Ξεκίνησα ως freelancer, μετά έφτιαξα το πρακτορείο Πρίσμα μαζί με άλλους, μετά
ξανά freelancer, μετά συνεργάστηκα με το Reuters σε σταθερή συνεργασία. Eίχα και
άλλες συνεργασίες με ξένα media. Aπό το 2018 είμαι στην Eurokinissi. Η οποία είναι
μάλλον το πιο παλιό και μεγαλύτερο πρακτορείο που άντεξε στις κρίσεις.
Μια πολύ καλή φωτογραφία πόσο μπορούσε να πληρωθεί;
Πλέον δεν υπάρχουν αυτά, τα πρακτορεία κάνουν συμφωνίες «πακέτο» με τους
πελάτες. Έχει χαθεί πια η τιμή μονάδας στην Ελλάδα. Παλιά μία φωτογραφία
αποκλειστική, πουλιόταν ακριβά.
Πες μου για την κοπέλα που τράβηξες στη μεγάλη διαδήλωση για τα Τέμπη. Τα
τρολ έγραφαν ότι είναι 55 ετών Γερμανίdα αναρχική που πάει διεθνώς σε
διαδηλώσεις. Οι δικές μου πληροφορίες από την πρώτη στιγμή ήταν ότι αυτό ειναι
παραμύθι και λάσπη.
Η κοπέλα που φωτογράφισα κινιόταν επί ώρα κοντά και την ακούγαμε να φωνάζει
μιλώντας κανονικά ελληνικά, να καλεί τους άλλους να έρθουν να αντισταθούν, να
μην το βάλουν κάτω, να φωνάζει και στις αστυνομικές αύρες ότι δεν φοβάται να την
καταβρέξουν. Ασφαλώς και είναι Ελληνίδα όχι μεγάλης ηλικίας. Την είδαμε και
χωρίς τη μάσκα που έχει στη φωτογραφία. Έτυχε στη φωτογραφία να φοράει τη
μάσκα, λίγο πριν δεν τη φόραγε, την είχε κατεβάσει γιατί φώναζε. Είναι μπούρδες
αυτά που βγήκαν περί Γερμανίδας αναρχικής 55 ετών.
Πόσο ετών πιστεύεις ήταν;
Πρέπει να ήταν 25-26, είναι αυτή η γενιά που έχει ζοριστεί πολύ. Ουσιαστικά αυτή η
γενιά κατάλαβε τον κόσμο μέσα από τις κρίσεις, την οικονομική κρίση με την
χρεοκοπία, την πανδημία μετά, είναι μια γενιά που έχει θυμό μέσα της.
Έγινε μούσκεμα η κοπέλα;
Ναι. Αλλά δεν το έβαζε κάτω.
Έχεις δει πολλές συγκεντρώσεις. Ήταν αυτή η μεγαλύτερη;
Πρέπει να ήταν η μεγαλύτερη, δεν θυμάμαι άλλη πιο μεγάλη. Μίλαγα με φίλους και
συναδέλφους σε διάφορα σημεία της Αθήνας, γινόταν χαμός, δεν μπορούσαν να
πλησιάσουν. Και από την Ομόνοια και από την άλλη πλευρά.
Τι κόσμο είδες;
Όλων των ειδών. Απλοί άνθρωποι, με τις οικογένειές τους, και βέβαια ακραίοι, ειδικά
προς το τέλος είχαν μείνει από θρησκευτικούς και ακροδεξιούς ως αναρχικούς και
χούλιγκανς ομάδων. Άκουγες τα πάντα. Αλλά οι μεγάλες μάζες ήταν απλοί άνθρωποι,
κάποιοι μάλιστα δεν είχαν ξανακατέβει σε διαδήλωση ποτέ.
Πες μου για τον φωτογράφο που τραυματίστηκε. Είδα μια φωτογραφική μηχανή
με αίματα. Το όνομά του;
Ορέστης Παναγιώτου. Από κρότου λάμψης της αστυνομίας τραυματίστηκε. Και
άλλος συνάδελφος χτύπησε, ο Αλέξανδρος Μπελτές, από πέτρα αυτός.
Και στην προηγούμενη συγκέντρωση για τα Τέμπη είχε τραυματιστεί φωτογράφος.
Ο Μάριος Λώλος.
Από τι προέρχονται οι περισσότεροι τραυματισμοί των φωτορεπόρτερς; Τι είναι το
πιο επικίνδυνο;
Από κρότου λάμψης, από πέτρες, από μολότοφ, από γκλομπ αστυνομικών, έχουμε
φάει γκλομπιές. Είναι κοινό μυστικό ότι η αστυνομία δεν μας θέλει μέσα στα πόδια
της, δεν θέλει να φωτογραφίζουμε. Υπάρχουν πολλές φορές που γινόμαστε στόχος…
Πολλές φορές βέβαια είναι τυχαίοι οι τραυματισμοί γιατί απλά είμαστε κοντά στις
αντιμαχόμενες πλευρές.
Εσύ τι μέτρα παίρνεις;
Από το 2010 και μετά κατεβαίνουμε στις συγκεντρώσεις με κράνος και μάσκα ειδική
με τζάμι και φίλτρα. Με μπουφάν μοτοσικλέτας το οποίο έχει προστατευτικά. Αλλιώς
δεν γίνεται, δεν μπορείς να δουλέψεις. Είναι πολύ επικίνδυνο το επάγγελμα. Να
φανταστείς εγώ πλέον έχω άσθμα επειδή παλιότερα δεν φορούσαμε τις ειδικές
μάσκες και αναπνέαμε τα χημικά. Πολλοί από εμάς έχουμε αναπνευστικά
προβλήματα μεγαλώνοντας.
Επειδή είσαι έμπειρος, δώσε μια συμβουλή τι πρέπει να κάνει κάποιος που θα φάει
δακρυγόνο και τι δεν πρέπει να κάνει.
Πρέπει να ρίξει άφθονο νερό στο πρόσωπο χωρίς να το αγγίξει με τα χέρια του. Και
δεν πρέπει επ’ ουδενί να τρίψει τα μάτια του.
Πες μου ειλικρινά τι πιστεύεις ή τι έχεις διαπιστώσει. Μέσα στα επεισόδια
υπάρχουν και κουκουλοφόροι που είναι της αστυνομίας;
Υπάρχουν και ασφαλίτες κατά την κρίση μας, από αυτά που έχουμε δει. Αλλά όχι ότι
δεν θα γίνονταν επεισόδια, αν δεν υπήρχαν οι ασφαλίτες. Θα γίνονταν. Υπάρχουν
πραγματικά ομάδες βίας που θέλουν τη βία. Από τη μία οι ιδεολόγοι που θεωρούν ότι
μόνο με τη βία μπορεί να αλλάξει η κοινωνία. Από την άλλη- ειδικά τα τελευταία
χρόνια- πιτσιρικάδες χούλιγκανς που κατεβαίνουν στις διαδηλώσεις για βία ως
χαβαλέ. Υπάρχει και αγανακτισμένος κόσμος, στη συγκέντρωση για τα Τέμπη είδα
ασπρομάλλη πάνω από 60 ετών να παίρνει μια πέτρα και να την πετάει. Γιατί μπορεί
να χρωστάει, γιατί η ζωή του είναι χάλια, για χίλιους δυο λόγους.
Σε πολέμους έχεις πάει;
Βεβαίως. Δεν είμαι όμως εξειδικευμένος σε αυτό. Άλλοι συνάδελφοι είναι πιο
ειδικοί. Εγώ έχω πάει σε κάποιους πολέμους για ξένα media.
Σε ποιους πολέμους;
Νεαρός είχα πάει στην Αλβανία με τις «πυραμίδες», πήγα στη Γάζα το 2014 που
υπήρχαν σφοδροί βομβαρδισμοί, πήγα στη Συρία δύο φορές στις Κούρδικες περιοχές
που πολεμούσαν με τον ISIS, πήγα και στην Ουκρανία στις αρχές του πολέμου, στην
Οδησσό και στο Χάρκοβο. Είναι μια κατηγορία μόνη της ο πόλεμος με διαφορετικές
βαθμίδες επικινδυνότητας, εξαρτάται μέχρι που θα το πας…
Τα πιο βίαια επεισόδια που έχεις καλύψει στην Ελλάδα ποια ήταν;
Τα επεισόδια της Αθήνας με την οικονομική κρίση και τα μνημόνια την εποχή της
πάνω πλατείας και της κάτω πλατείας. Ήταν κάτι μοναδικό. Πολύ βίαια επεισόδια,
τρελή βία, πολλή καταστολή. Είχαν τρελαθεί και ξένοι συνάδελφοι που είχαν έρθει
να καλύψουν τα γεγονότα.
Γιατί κάνεις αυτή τη δουλειά; Είναι τα λεφτά; Δεν είναι πολλά τα λεφτά.
Όχι μωρέ, δεν είναι τα λεφτά. Από ένα σημείο και μετά το κάνεις γιατί θες να είσαι
εκεί. Επειδή θες να καταγράψεις τα γεγονότα που τραβάνε το ενδιαφέρον του
κόσμου. Σε τραβάει αυτό, θες να είσαι εκεί να το καλύψεις.
Έχει δεχτεί πλήγμα η δουλειά σας με τον καλπασμό των κινητών τηλεφώνων με
τις κάμερες;
Ναι βέβαια έχει δεχτεί πλήγμα η δουλειά μας. Μέχρι ένα σημείο όμως. Παράδειγμα:
Στο μεγάλο τσουνάμι που είχε γίνει, οι πρώτες εικόνες ήταν από κινητά τηλέφωνα.
Όταν όμως έφτασαν οι επαγγελματίες φωτογράφοι, δεν ξαναέπαιξε εικόνα από
κινητό! Στα μεγάλα γεγονότα οι φωτογραφίες που μένουν είναι όλες από
επαγγελματίες φωτογράφους. Το κινητό είναι για τα πρώτα λεπτά, τις πρώτες
στιγμές, να δώσει την εικόνα με ταχύτητα. Όμως η φωτογραφία που θα μείνει από
ένα γεγονός και θα αντέξει στον χρόνο, είναι αυτή που θα τραβήξει ένας
επαγγελματίας.
Ωραία φωτογραφία έβγαλες με την κοπέλα και την αύρα της αστυνομίας που ρίχνει
νερό.
Είναι ωραία γιατί είχε σημειολογία. Γιατί έβγαζε συναίσθημα. Και η οργή είναι
συναίσθημα. Καλή φωτογραφία είναι αυτή που προκαλεί συναίσθημα και υπηρετεί
κάποιους κανόνες αισθητικής.
Ανησυχείς με την Τεχνητή Νοημοσύνη που θα εισβάλει στη δουλειά σας;
Πάρα πολύ. Ανησυχώ στο κομμάτι της ειδησεογραφίας. Αν δεν υπάρχουν κανόνες και
μπλέξει το news με το fake news, εκεί θα χάσουμε τη μπάλα. Δεν είναι
κινηματογράφος, δεν είναι έργο τέχνης, είναι ειδησεογραφία και θέλει αλήθεια.
Λόγου χάρη, αυτή η φωτογραφία με την κοπέλα αν έβγαινε στο μέλλον, θα
αναρωτιούνται όλοι «είναι πραγματική; Ή είναι προϊόν Τεχνητής Νοημοσύνης»; Θα χαθεί η μπάλα αν δεν ληφθούν μέτρα. Θα αλλοιωθεί η ειδησεογραφία.
